Wenecja - Rialto do Placu Św. Marka

 Ponte di Rialto to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów kojarzonych z Wenecją. 

Wenecja jako miasto to oddzielone kanałami 118 niewielkich wysp, które łączy około 400 mostów, powstałych w różnych okresach czasu. San Marco to dzielnica centralna, tzw. dzielnica władzy. Natomiast handel skupił się na wyspie Rialto. Między tymi dwoma ośrodkami miejskimi przebiegało Rio Businiacus, wzdłuż biegu którego przebiega dzisiejszy Canal Grande. 

 Kamienny most powstawał trzy lata, przy jego budowie wbito 12000 pali dla wzmocnienia przyczółków. Koszt inwestycji wyniósł 250,000 dukatów. Most oddano do użytku w 1591 r. Nie wszyscy uznali most za dzieło inżynierii. Na przykład sławny architekt Vincenzo Scamozzi twierdził, że wcześniej czy później most po prostu zawali się - ale wbrew tej teorii, stoi do dziś i cieszy oko. 

 Należy pamiętać, że do 1854 roku był to jedyny most łączący brzegi Canal Grande. Pojedynczy łuk ma długości 28,7 metra i 7,50 metra wysokości. Centralnym elementem mostu jest portyk, od którego po sześć łuków z każdej strony (w sumie 12) wypełnionych sklepami (dziś głównie z chińskimi pamiątkami dla naiwnych turystów) prowadzi droga w stronę każdego z brzegów. Przechodząc przez most musimy pokonać od 80 do 120 stopni. Skąd ta różnica? Boczne rampy mają różne wysokości, a w konsekwencji ilości stopni.  Most Rialto ma 42 stopnie dla każdej rampy bocznej, które są niższe niż środkowe, aby umożliwić łatwe przeprowadzenie wózków do transportu towarów, plus dwanaście w kierunku Riva del Buso, piętnaście w kierunku Riva del Vin, w pobliżu budynku pałacu Camerlenghi jest ich osiemnaście, w kierunku Riva del Ferro jest ich piętnaście. Z drugiej strony, dwa ciągi centralne składają się z pięciu grup stopni po pięć w każdym i sześciu grup po trzy, co daje łącznie 43 w kierunku rynku; natomiast w kierunku Campo San Bartolomeo jest „tylko” 37 stopni.

Na lewym brzegu kanału przy moście Rialto rozciąga się Riva del Ferro natomiast na prawym Riva del Vin. Oba te nabrzeża to skupiska restauracji, barów i kawiarni, przy czym bardziej reprezentacyjne jest prawobrzeżne Riva del Vin, gdzie od czasów historycznych znajdowały się składy i sklepy oferujące wszelkie rodzaje win. Dziś restauracje oferują tu pełen wybór dań kuchni włoskiej i nie tylko, natomiast cena to głównie lokalizacja plus jedzenie a nie odwrotnie. Równie dobry, a bardzo często lepszy posiłek zjemy w bocznych uliczkach w klimatycznych restauracyjkach, poza głównym turystycznym szlakiem płacąc za to co zamawiamy bez dodatku za sławny widok i znane miejsce.

Przy Riva del Vin już od XI w. aż do połowy XIX w. przybijały i cumowały łodzie załadowane winem, aby prowadzić tam rozładunek i sprzedaż hurtową. Mogli zatrzymywać się tu tylko ""portadori e travasadori da vin" czyli przewoźnicy i tragarze win. Kontrola dostawców win sięga czasów doży Sebastiano Ziani,  który w edykcie z 1173 r. zakazywał fałszowania wina przez dolewkę wody, czy też udoskonalania smaku przez stosowanie różnych dodatków, jak na przykład melasa. 

W XIII wieku powołano do życia „Uffizio del Dazio del Vin”.  Każda dostawa musiała być deklarowana i oceniana pod względem jakości. Na łodziach dostarczających wina zakazano posiadania psów, gdyż mogłyby one szczekaniem ostrzegać o zbliżających się bez zapowiedzi inspektorach. 

Edykt z 1521 r. rozstrzygał, że sfałszowane wina, czyli „con la consa”, wylewano do Kanału Grande z mostu Rialto, natomiast dobre, ale zatrzymane z innych powodów, były darowane do klasztorów.

 "Mercanti da vin" zrzeszeni byli w bractwie założonym na początku XVI wieku, a w 1565 r. założono siedzibę cechową. Zajmowali się handlem tak zwanymi „winami stołowymi”, z wyjątkiem Malvasii. 

 Malvasia to słodkie i wzmocnione wino. Nazwa pochodzi od skrótu nazwy wyspy-twierdzy Monenmvasia-Monembasia położonej na Peloponezie, w regionie Morea. Twierdza znalazła się pod panowaniem weneckim od 1247 roku i w konsekwencji Wenecja uzyskała wyłączne prawo do sprzedaży produkowanych tam win w całej Europie pod nazwą Monemvasia, z czasem skróconej do Malvasia. Malvasia oraz inne wina wzmocnione jak Moscato pochodzące z Cypru, Hiszpanii, Sycylii i różnych wysp Morza Egejskiego, odniosły wielki sukces na stołach Wenecjan, ponieważ idealnie pasowały do typowych słodyczy, takich jak pignoccata, marcepan, pączki, bussolai i ciastka, których nigdy nie brakowało na stołach domów patrycjuszy i w Pałacu Dożów.

My tymczasem, korzystając z przymusowej przesiadki na trasie vaporetto odbyliśmy krótki spacer po Riva del Ferro...

Ruszamy dalej kolejnym vaporetto do San Marco między przystankiem Rialto a San Angelo, mijamy kolejne ciekawe pałace na lewym brzegu, takie jak Ca' Loredan, Ca' Farsetti Dandolo,Palazzo Cavalli, w którym pomieszkiwał James Fenimore Cooper; Palazzo Grimani di San Luca,  Ca' Michiel i Curti Valmarana,

Palazzo Corner Spinelli wybudowano w latach 1480–1490 dla rodziny Lando, według projektu Mauro Codussi. 

 Pietra Landa, arcybiskup Candii, w roku 1542 sprzedał pałac Giovanniemu Cornerowi, który zlecił dostosowanie go do własnych potrzeb architektowi Michele Sanmicheli. W 1740 roku pałac został wynajęty rodzinie Spinellich, kupców jedwabiu pochodzących z Castelfranco, którzy mieszkali w nim do 1810 roku, kiedy to został sprzedany rodzinie Comoldi. Przez pewien czas pałac należał do baleriny Marii Taglioni. W naszych czasach pałac od upadku uratowała firma Rubelli S.p.A. (zajmująca się produkcją i handlem luksusowymi tkaninami do wyposażenia wnętrz), nabywając go w 1966 r. i przeprowadzając gruntowny remont. Obecnie mieści się w nim Collezione Storica i Archivi Rubelli, na które składa się kolekcja historycznych tkanin. Obejmuje ona ponad 7000 próbek tkanin pochodzących z okresu od końca XV do pierwszej połowy XX wieku. Niestety obejrzeć kolekcję można tylko po telefonicznym umówieniu się na wizytę...

Casa Salome to niewielki budynek wciśnięty niejako między Palazzo Corner Spinelli a Casa Barocci. 

 

Tym razem od prawej Palazzo Bernardo wzniesiony dla wywodzącej się z Treviso rodziny w XIV w. W pałacu tym podczas wizyty w Wenecji zatrzymali się Francesco Sforza, książę Mediolanu i jego żona Bianca Visconti w maju 1442 r.  W roku 1532 pałac zasłynął wspaniałą ucztą, którą kardynał Lorenzo Strozzi wydał na cześć kardynała Medici. W XVI w. nabyła go rodzina Celsi. Następnie pałac powrócił do rodziny Bernardo i znajdował się w jej posiadaniu do 1868 r. Obecnie jest własnością rodziny Degli Azzoni Avogadro.

Palazzo Querini Dubois powstał w XV w. dla rodziny Zane. Około 1560 roku został prawie całkowicie przebudowany. W drugiej połowie XIX i na początku XX w. pałac zajmował konsulat Austro-Węgier. Później stał się własnością poczty włoskiej.  

Palazzo Grimani Marcello powstał w XVI w. Zaprojektowało go jako renesansową rezydencję-studio architekta  Martino Lombardo.  

Palazzi Mocenigo to zespół trzech obiektów, z których na zdjęciu widać budynek środkowy - Palazzo Mocenigo detto "il Nero. Po jego prawej znajduje się Palazzo Mocenigo Casa Nuova, natomiast po lewej Palazzo Mocenigo Casa Vecchia. Rodzina Moncenigo była jedną z najpotężniejszych w Wenecji. Wywodziło się z niej aż siedmiu dożów. Pałac wzniesiono dla  Alvise Mocenigo około 1579. W 1788 r. indywidualne pałace połączono w jeden kompleks dla Alvise Giovanni Mocenigo, pełniącego funkcję prokuratora Katedry Św. Marka, a później ostatniego Doży Wenecji. W ten sposób powstał złożony z 40 pokoi i sal obiekt, który właściciel wykorzystywał do celów rozrywkowych. Lord Byron mieszkał w znajdującej się z prawej strony części pałacu w 1818 i 1819 r. co upamiętnia znajdująca się na froncie pałacu tablica.

Na Kolejnym zakręcie Canal Grande dominuje na prawym brzegu (na zdjęciu po lewej) Palazzo Balbi. 

 Pałac wzniesiono dla senatora Nicolò Balbi w latach 1582-1590, według projektu przypisywanego Alessandro Vittorii. Dość nietypowe jest to, że pałac ma dwie kondygnacje parteru nad którym znajdują się dwa piętra główne oraz poddasze. Front wieńczą dwa obeliski. Między oknami pierwszego piętra znajdują się wykonane w marmurze herby rodu Balbi. 

 Historia mówi, że Nicolò Balbi dość długo zastanawiał się nad budową rodzinnej rezydencji, a w międzyczasie wynajmował z rodziną położony nieopodal dom. Jednak jak to czasem bywa stosunki właściciel - najemca nie układały się zbyt dobrze. I gdy pewnego razu senator udawał się na obrady, właściciel publicznie obraził go, domagając się zapłaty czynszu, którego termin płatności w nawale zajęć umknął senatorowi z pamięci. Balbi tak się obraził, że zerwał umowę najmu, i na czas budowy pałacu, przeniósł się z rodziną na łódź, która oczywiście zakotwiczona została przed domem wroga. Niestety podczas mieszkania na łodzi Nicolò przeziębił się i zmarł nie doczekawszy ukończenia prac przy wznoszeniu pałacu. 

W 1887 r. pałac, na skutek skomplikowanych powiązań rodzinnych przeszedł w posiadanie Michała Anioła Guggenheima, Izraelity bardzo skromnego pochodzenia, który się wzbogacił dzięki działalności handlarza antykami. Umieścił on w pałacu bogatą kolekcję dzieł sztuki, która niestety w 1913 r. została zlicytowana za długi. W 1925 roku pałac odkupiła firma Adriatic Electricity Society i przeprowadziła jego gruntowną renowację. W 1971 r. pałac nabyły władze regionu Veneto i pełni on rolę siedziby władz regionu.

Znajdujący się po jego prawej stronie niewielki pochodzący z XIV w pałacyk - Palazzo Caotorta-Angaran - w roku 1956 został poddany gruntownej przebudowie pod kierunkiem architekta Angelo Scattolin. Od czasu gdy w Palazzo Balbi mieści się siedziba władz regionu, pałacyk ten stał się oficjalną rezydencją Prezydenta Regionu Veneto.

  

Dalej po prawej znajduje się biały budynek Palazzo Civran Grimani. Budynek w stylu neo-palladiańskim powstał na miejscu pałacu z XV w. w latach 1720-1740 dla rodziny Grimani. Choć nazwisko architekta nie jest znane to przypisywany jest autorstwu Giorgio Massari. Rodzina Grimani zamieszkuje w nim do chwili obecnej, chociaż na krótki okres w XIX w. odsprzedała go innym właścicielom, aby go następnie odkupić.

Ostatnim widocznym na zdjęciu budynkiem na prawym brzegu kanału jest Palazzo Dandolo Paolucci, który zastąpił w XVII w. pałac z XIV w. 

 Na lewym brzegu widać barokowy Palazzo Moro Lin. Wybudowany został w 1670 r. według projektu malarza Sebastiano Mazzoni. Jego wnętrza zdobiły freski malarzy Antonio Bellucci, Antonio Molinari, oraz Gregorio Lazzarini. Właściciel nie cieszył się nim zbyt długo i sprzedał go rodzinie Lin. Gdy zmarł Michele Anzolo Lin w 1788, pałac odziedziczyła jego siostrzenica Elisabetta, żona Gasparo Moro z San Trovaso, i pałac zmienił nazwę na Moro-Lin. W roku 1942 kupił go mediolański przemysłowiec Enrico Ghezzi. Dzisiaj budynek pełni funkcję apartamentowca. Ciekawostką jest to, że nazywany jest "Pałacem 13 okien" ponieważ na każdym piętrze od strony Canal Grande posiada 13 okien.

Mijamy kolejny przystanek vaporetto przy Campo San Samuele. Po lewej stronie na placyk wychodzi fasada Palazzo Grassi najnowszego pałacu przy Canal Grande.  Wcześniej istniał tu pałac gotycki, który od lutego 1605 r.  należał do Alamanno Aragon Hocheppana, wnuka Wielkiego Księcia Toskanii Cosimo I. W 1655 stary pałac nabyła rodzina Grassi. Nowy pałac powstał w latach 1748 - 1772 według projektu Giorgio Massari. Rodzina Grassi sprzedała w 1840 r pałac, a w  1857 nabył go Baron Simeone De Sina. W 1951 r. w pałacu powstało Międzynarodowe Centrum Sztuki i Strojów, które funkcjonowało do 1983 r., kiedy to kolejnym właścicielem stała się firma Fiat. Zlecenia adaptacji pałacu na cele wystawowe otrzymał architekt Gae Aulenti. Po śmierci prezesa Gianni Agnelli  w 2003 r. Fiat stracił jednak chęć do dalszego prowadzenia galerii i w 2005 r. obiekt sprzedano francuskiemu przemysłowcy i miłośnikowi sztuki François Pinault, który kolejny raz zlecił przebudowę pałacu. Tym razem zadanie otrzymał japoński architekt Tadao Ando. Obecnie w 40 salach do dyspozycji jest 5,000 m² powierzchni wystawienniczej. A na koniec ciekawostka z życia wyższych sfer - w kwietniu 2009 odbyło się tu przyjęcie weselne jego syna François-Henri Pinault oraz aktorki Salmy Hayek. Musiało to być wspaniałe wesele...

  W tle widać korpus i dzwonnicę kościoła San Samuele. W 1000 roku kościół ufundowany został przez rodziny Boldù i Soranzo. Parafia istniała już w 1090. W 1105 r. pierwszy kościół spłonął. Odbudowany spłonął ponownie w 1168. Odbudowano kościół z gotycką apsydą zdobioną freskami z XV w. Kościół został całkowicie przebudowano w 1683 r. z zachowaniem jednak apsydy. Obecnie kościół jest zdesakralizowany i służy jako miejsce organizacji imprez kulturalnych. wysoka na 28 metrów romańska kampanila zbudowana została w XII wieku z kamienia z Istrii. I kolejna ciekawostka - obok kościoła znajduje się Muzeum Casanovy. Zajmuje ono dom, w którym mieszkali jego rodzice i gdzie się urodził bohater wielu historii i skandali obyczajowych. 

Casa Sezanne o Casa Franceschini to z kolei dom przed dzwonnicą wybudowany w 1915 przez malarza Augusto Sezanne. 

Z prawej strony plac domyka Palazzo Malipiero. Rodzina Soranzo wybudowała swój Wielki Pałac - Ca' Grande prawdopodobnie już w XI w. W XIII w pałac powiększono przez dodanie drugiego piętra. Na początku XV w. pałac, poprzez małżeństwo trafił do rodziny Cappello, która w XVI w. dokonała jego rozbudowy. Około 1590 pałac od właścicieli wynajęła rodzina Malipiero. W 1610 r. Malipiero poślubił Elisabettę Cappello, a następnie powiększył stan posiadania dokupując nieruchomości wokół pałacu. W 1725 r. przeprowadzono generalny remont pałacu. Po upadku Serenissimy pałac podupadał i dopiero w 1951 r., gdy przeszedł na własność rodziny Barnabò, nowi właściciele dali mu "nowe życie". I jeszcze ciekawostka historyczna - wiadomo, że od 1740 r niejaki Giacomo Casanova często odwiedzał pałac jako zaufany człowiek, senatora Alvise II "Gasparo" Malipiero, informując patrona "o czym ludzie gadają". Przyjaźń skończyła się, gdy senator przyłapał podopiecznego z niejaką Teresą Imer, z którą wiązał pewne nadzieje. No i tak Casanova musiał uciekać z Wenecji

Palazzo Pisani Gritti opisałem szerzej w pierwszym wpisie o Canal Grande więc przypomnę tylko, że obecnie znajduje się to hotel sieci Marriott International.

Po lewej przystanek vaporetto  Giglio, Palazzo Marin Contarini i Palazzo Grimani 

Również w pierwszym wpisie o Canal Grande opisałem Palazzo Ferro Fini, Palazzo Contarini Fasan i Palazzo Venier Contarini.

Obok Palazzo Venier Contarini różowawy budynek to Palazzo Giustinian Michiel Alvise, na temat którego szerszych informacji nie znalazłem. Kolejny budynek to Palazzo Badoer Tiepolo, który obecnie jest częścią kompleksu hotelowego należącego jeszcze do niedawna do sieci Westin Hotel Europa & Regina to obecnie The St. Regis Venice. Ceny na najbliższe terminy zaczynają się od 2 515 zł za noc a dochodzą do blisko 10,000 zł za noc za apartament...

Bauer Palazzo Hotel znajduje się na działce, na której wcześniej stał budynek wzniesiony w XV w. w stylu arabsko-bizantyjskim. Budynek ten został rozebrany w 1844 r. Obecny budynek zaprojektował w eklektycznym stylu neogotyckim Giovanni Sardi. Budowę ukończono w 1902 r. W roku 1939  Giovanni albo Giuseppe Berti dobudował jego najwyższe piętro i od tej pory taras "Settimo Cielo" jest najwyższym tarasem w Wenecji. Pierwszym właścicielem i inicjatorem budowy hotelu był Włoch, Pan Bauer. Po ślubie córki z Austriakiem - Giulio Grünwald hotel przyjął nazwę Bauer-Grünwald, pod którą był znany jeszcze do niedawna. W 1930 r został sprzedany pochodzącego z Ligurii i działającemu w sektorze stoczniowym Arnaldo Bennatiemu. Od 2020 należy do austriackiej grupy SIGNA prowadzącej kilka luksusowych hoteli.  Ceny na najbliższe terminy zaczynają się od 1 140 zł za noc do blisko 10,000 za apartament prezydencki i - uwaga - za Apartament Królewski jedynie 25 243 zł... 

Ca' Giustinian-Morosini po prawej mieści biura weneckiego Biennale. Pałac wybudowano w 1471 r. w stylu gotyckim. W XVII w. został zmodernizowany i powiększony przez połączenie Palazzo Giustinian z Palazzo Badoer-Tiepolo.

Palazzo Vallaresso Erizzo mieści Hotel Monaco & Grand Canal. Ceny na najbliższe terminy zaczynają się od 911 zł za noc. 

Zaraz za nim znajdziemy budynek, w którym mieści się owiany legendą Harry's Bar. 

Harry's Bar otworzył w dniu 13 maja 1931 roku, w dawnym magazynie lin, barman Giuseppe Cipriani. Powstanie tej można powiedzieć "gastronomicznej legendy" wiąże się z historią przedstawioną w oficjalnych materiałach firmy Cipriani. Według tej historii młody, zamożny Amerykanin z Bostonu o nazwisku Harry Pickering często odwiedzał Hotel Europa, w którym w 1929 r. Giuseppe Cipriani był barmanem. Nagle Pickering przestał odwiedzać bar i Cipriani zapytał go przy przypadkowym spotkaniu co się stało. Pickering wyjaśnił, że skończyła mu się kasa bo rodzice dowiedzieli się o jego barowych wybrykach i odcięli go od kasy. Wtedy Cipriani pożyczył mu 10,000 lirów (około $500 US co dawałoby $7,839 po kursie z 2015 r.). Dwa lata później Pickering wrócił do hotelowego baru, zamówił drinka i dał Ciprianiemu 50,000 lirów jako zwrot pożyczki. Według historii powiedział : "Panie Cipriani, dziękuję. Oto pieniądze, a żeby pokazać Panu moją wdzięczność jest tu jeszcze 40,000 więcej, dość, żeby otworzyć bar. Nazwiemy go Harry's Bar". 

Trudno byłoby wymienić sławnych klientów. Harry's Bar był ulubionym lokalem Ernesta Hemingwaya podczas jego wizyt w Wenecji. Przychodzili tu Arturo Toscanini, Guglielmo Marconi, Charlie Chaplin, Alfred Hitchcock, Jimmy Stewart, Richard Halliburton, Truman Capote, Orson Welles, Baron Philippe de Rothschild, Giuseppe Sinopoli, Grecka Księżniczka Aspasia, Aristotle Onassis, Barbara Hutton, Peggy Guggenheim, Tareq Salahi, George Clooney, czy Woody Allen. Oczywiście wszystkich interesowało by spróbować wynalezionego tu cocktailu Bellini. 

Niestety historia firmy, która powstała z baru w Wenecji i posiadała lokale również w USA skończyła się smutno. Bo nikt nie próbuje oszukać amerykańskiego Urzędu Skarbowego  bezkarnie. Przekonali się o tym tak mocni jak Al Capone i przekonała się firma Cipriani. W 2007 firma przyznała się do unikania podatków w USA. Koszty okazały się tak wysokie, że w 2012 r. z ponad 6 milionami euro długu firmę kupiła grupa inwestycyjna Blue Skye z Luksemburga. Dzięki temu bar działa nadal. Ceny? No cóż, do niskich nie należały i nie należą. Minestrone to 20 €, omlet z serem i szynką 20 €,  espresso 6 €, a hamburger Harry's 18 €. Co do alkoholi to kieliszek szampana 18 €, w tej samej cenie drinki, a Aperol Spritz 16 €...

 Fonteghetto della Farina to obecnie siedziba zarządu portu w Wenecji. Historycznie, w latach 1500 - 1700 znajdowały się tu magazyny, w których przechowywano rezerwy żywności dla Wenecji. 

I tu zakończyliśmy naszą podróż po Canal Grande. Jeszcze rzut oka na wyspę San Giorgio i kościół San Giorgio Maggiore gdzie pojedziemy przy okazji kolejnej wizyty w Wenecji...

A teraz wracamy na Plac Św. Marka... Ale to w kolejnym wpisie...

A na koniec jeszcze krótki film z Canal Grande...

Wenecja - Canal Grande 2

Fondamenta Santa Chiara to jeden z najruchliwszych punktów w Wenecji. Tutaj przesiadają się na vaporetto, kursujące do różnych części miasta. ci którzy przyjechali autobusami miejskimi z lądu stałego - od Mestre - po Ponte della Libertà. Tutaj też przesiada się część turystów, których na Piazzale Roma wysadzają autokary,zanim udadzą się na parking na sztucznej wyspie Tronchetto. Aby ułatwić poruszanie się między terminalem autobusowym a dworcem kolejowym wybudowano czwarty most nad Canal Grande. Projektantem tego dość kontrowersyjnego mostu był Santiago Calatrava. Most oddano do użytku 11 września 2008 r. jako Most Konstytucji. Zostawiamy go za sobą i dalej rozkoszujemy się widokami zabudowy brzegów Canal Grande. 

Zaraz za mostem na prawym brzegu, od Rio Novo do Rio dei Tolentini, rozciąga się park Giardini Papadopoli. Teren, który zajmuje obecnie park należał do klasztoru klarysek, zlikwidowanego za czasów napoleońskich w 1810 r. Początkowo klasztor użytkowano do celów świeckich, a następnie po prostu go rozebrano. Park założono na miejscu klasztoru w latach 1834-1835 r., według projektu Francesco Bagnara. Zleceniodawcą była Teresa Mosconi, żona hrabiego Spiridione Papadopoli. Z oryginalnej powierzchni parku 12 000 m², na skutek przekopania Rio Novo w 1933 r,. pozostało 7 500 m². Park posiada bogaty drzewostan złożony między innymi z: dębów, cyprysów, cedrów, cisów i klonów oraz kilku gatunków palm. 

W głębi za mostem nad Rio dei Tolentini widać Kościół San Nicola da Tolentino. Jest to kolejny bardzo ciekawy i wart odwiedzenia obiekt. Pierwszą kaplicę w tym miejscu pobudowali Klerycy Regularni, teatyni w 1528 r., dla św. Kajetana z Thieny i jego zwolenników, po tym jak po ucieczce ze złupionego przez Cesarza Karola V w 1527 r. Rzymu, osiedlili się w Wenecji. Kaplica szybko okazała się zbyt mała i już w 1590 r. przystąpiono do budowy znacznie większej świątyni, według projektu Vincenza Scamozziego. Kamień węgielny położono 7 listopada 1591 roku, ale współpraca z architektem nie układała się i prace ciągnęły się w nieskończoność. Ostatecznie budowę ukończono dopiero w  1671 roku. Nie ukończono jednak fasady i w jej miejsce w latach 1706–1714 dobudowany został okazały, wolnostojący portyk w stylu klasycznym, projektu Andrea Tirali...

W hotelu Carlton on the Grand Canal, vis a vis dworca kolejowego Santa Lucia, możemy zatrzymać się za nieco ponad 500 zł za dobę. Niewątpliwą atrakcją jest taras widokowy na czwartym piętrze...

Kilka kroków dalej mijamy kościół San Simeone Piccolo. Kościół ten jest jednym z ostatnich wybudowanych w Wenecji w jednej z biedniejszych dzielnic. Wzniesiono go w stylu neoklasycznego eklektyzmu, w latach 1718–38, według projektu Giovanniego Antonio Scalfarotto, na miejscu wcześniejszej budowli (według przekazów z 966 r.). Pierwszy kościół spłonął i na jego miejscu powstał kolejny, po roku 1149. Dotrwał on w stanie ruiny do początków XVIII w. kiedy to podjęto decyzję o budowie nowej świątyni. Obecny kościół stanowi połączenie trzech wyróżniających się elementów. Pierwszy to pronaos oparty na korynckich kolumnach z trójkątnym tympanonem, który wypełnia XVIII-wieczna, marmurowa płaskorzeźba dłuta Francesca Cabianki, przedstawiająca Męczeństwo świętych Symeona i Judy. Drugi to korpus główny na planie koła nakryty kopułą pokrytą miedzianą blachą, z posągiem Odkupiciela na szczycie mniejszej kopułki wieńczącej latarnię. Trzecim jest prezbiterium, w którego centrum umieszczony został wolno stojący ołtarz główny. Pod posadzką kościoła znajdują się jedyne w Wenecji katakumby mieszczące groby patrycjuszy. Ciekawostką jest to, że od 1977 r. jest to jedyny kościół w Wenecji, gdzie odprawiana jest tradycyjna Msza Trydencka, a od 2006 r., po kilku latach wyłączenia z użytkowania, kościół został ponownie otwarty i powierzony Bractwu Kapłańskiemu Świętego Piotra jako kapelania tradycjonalistyczna.

Kolejne pałace nad kanałem to Palazzo Foscari Contarini oraz Palazzo Adoldo.

 Palazzo Adoldo powstał w pierwszej połowie XIV w., dla wywodzącej się z Cypru greckiej rodziny Adoldo, osiadłej w Wenecji we wczesnych latach Republiki. Warto wspomnieć, że rodzina ta była właścicielem greckiej wyspy Andros i połowy wyspy Sercino. Rodzina wspierała sąsiadujący z pałacem kościół San Simeone Piccolo, Lucia Adoldo podarował  pałac kościołowi.

 Pałac Foscari Contarini składa się z dwóch części tworzących kształt litery "U". Na zdjęciu widzimy tylko prawą część  pałacu, wzniesioną w XVI w. w stylu renesansowym na miejscu wcześniejszego budynku. We wcześniejszym pałacu urodził się w 1375 r. Francesco Foscari, przyszły doża, który rządził miastem przez ponad trzydzieści lat. Podczas jego panowania Wenecja prowadziła ciągłe wojny powiększając terytorium swojego panowania. Za jego rządów ukończono też Pałac Dożów. Inni wybitni mieszkańcy tego pałacu to biskup Padwy, od 1481 r., Pietro Foscari oraz patriarcha Wenecji od 1741 r. Alvise Foscari. Niestety ród wygasł w 1810 r., dzięki wyborom jej ostatnich przedstawicieli, którzy woleli oddać się życiu zakonnemu. Obecnie oba pałace zajmuje Instytut Zapobiegania Wypadkom w Pracy

Bezpośrednio za Rio Marin znajduje się uroczy ogród nad Canal Grande należący do Ca' Nigra Lagoon Resort, w którym, gdybyśmy chcieli się zatrzymać musielibyśmy liczyć się z kosztem rzędu 500 - 650 zł i więcej za noc. 

Palazzo Giovanelli (po prawej) pochodzi z XV w. i w swojej oryginalnej formie przypisywany był architektowi Filippo Calendar (projektantowi Palazzo Ducale). Gotycka budowla przeszła poważne zmiany w latach 1847-1848, dokonane przez architekta Giovanniego Battistę Meduna. Pierwszym właścicielem pałacu był Giovanni Battista Donà, przedstawiciel jednego z najznamienitszych rodów weneckich, z którego wywodziło się aż trzech dożów. W roku 1538 budynek przeszedł w posiadanie kondotiera Francesco Maria della Rovere, Księcia Urbino w latach 1508-1516 oraz 1521-1538 (w okresie stanowiącym przerwę tytuł należał do władcy Florencji Wawrzyńca II Medyceusza). Wydając wiele na wystawne życie w Wenecji delle Rovere zadłużył majątek i zmuszony był, w ramach spłaty długów, przekazać pałac rodzinie Giovannelli. Nowi właściciele pochodzili z Bergamasco w Piemoncie, a majątek zbudowali inwestując w kopalnie na Węgrzech. Rodzina była tak bogata, że w 1668 r. kupiła sobie tytuł szlachecki płacąc na rzecz Serenissimy, której budżet nadszarpnęły wojny z Turcją gigantyczną kwotę 100,000 dukatów. Dziesięć lat później cesarz nadał im także tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Natomiast w XIX w. od Cesarza Austrii uzyskali tytuł książęcy.

Budynek obok, z którego fasady dosłownie sypie się tynk to Casa Correr...   

Fondaco dei Turchi to jedna z najlepszych lokalizacji wzdłuż Canal Grande o bardzo ciekawej historii. Początki pałacu sięgają około roku 1225 kiedy to przybyły z miasta Pesaro  Giacomo Palmieri. Założyciel rodu Pesaro wybudował w tym miejscu gotycki pałac z atrium i dostępem do kanału w formie nabrzeża, którego fasada miała po bokach kończyć się wieżami, których jednak nigdy nie wybudowano. Obiekt był tak atrakcyjny, że w 1381 r wenecki Senat wyasygnował kwotę 10,000 dukatów i odkupił go od pierwotnych właścicieli. W tym czasie wielkie przysługi w wojnie z Genuą oddał Wenecji Markiz Ferrary Mikołaj II d’Este. Jako wynagrodzenie otrzymał od Wenecji ten właśnie pałac. Jednak stosunki między Serenissimą a Panami d'Este pełne były wzlotów i upadków, gdyż d'Este raz wspierali Wenecję, a innym razem jej przeciwników. Czarę goryczy przelało przystąpienie  Alfonsa I d’Este do antyweneckiej Ligi w Cambrai. Pałac mu odebrano i przekazano papieżowi Juliuszowi II, który umieścił tam siedzibę nuncjatury. Z kolei Leon X  przekazał pałac prałatowi Altobello Averoldo. Gdy ród d'Este ponownie wsparł Wenecję w 1527 r. pałac ponownie trafił w ich posiadanie. Właścicielami pozostali  do roku 1602, kiedy Cezar d’Este przekazał pałac kardynałowi Aldobrandiniemu. Ten z kolei w 1618 roku sprzedał posiadłość Antoniowi Priuli, który w tym samym roku wybrany został dożą Wenecji.

Priuli wydzierżawił w 1621 r. pałac kupcom tureckim, którzy przebudowali go tak, by parter pełnił funkcję handlową. Stworzyli tam meczet i salę ablucji, natomiast pozostałe piętra przebudowali na mieszkania. Niestety wojny nie sprzyjają rozwojowi handlu, szczególnie opartego na wymianie towarowej między państwami pozostającymi w stanie wojny, o czym przekonali się kupcy tureccy podczas IV wojny między Wenecją a Turcją w latach 1645–1669. Pałac zaczął podupadać i dochody z czynszu malały. Kolejni przedstawiciele rodu Pesaro tolerowali to do roku 1838 kiedy to dziedzic pałacu, Leonardo Manin sprzedał go przedsiębiorcy Busettowi. Restauracji budynku dokonali Austriacy w 1858 r a w 1860 Rada Miasta odkupiła go za 80 tysięcy florenów austriackich. W 1865 budynek stał się siedzibą Museo Correr jednak konieczna była jego gruntowna renowacja. Rozpoczęto ją w 1869 i zajęła blisko pół wieku. W roku 1923 zbiory Museo Correr przeniesiono do gmachów Procuratie Nuove i Ala Napoleonica, a w Fondaco dei Turchi utworzono działające tam obecnie Muzeum Historii Naturalnej .Chętnych do odwiedzenia tego muzeum przyjemność ta kosztować będzie po 8 € za dorosłego oraz 5.50 € za dziecko lub seniora... 

Budynek z czerwonej cegły to Fondaco del Megio -  najmniej dekoracyjny budynek wzdłuż całego Canal Grande. Jedyną jego ozdobą jest płaskorzeźba przedstawiająca Lwa Św. Marka - taka, jaką oznaczano kiedyś wszystkie budynki publiczne w Wenecji. Budynek powstał w XIII w. Wybudowały go władze na skład zboża. Aż do upadku Republiki w budynku tym przechowywano zapasy prosa, które w weneckim dialekcie nazywa się megio. I stąd nazwa budynku. Przez wiele lat budynek stał opuszczony, aż ostatecznie dokonano jego adaptacji na szkołę podstawową, która do dzisiaj się w nim znajduje.

Palazzo Belloni Battagia z dwoma szpicami na dachu to wzniesiona w XVII w. rezydencja rodziny Belloni, prawników a jednocześnie handlowców, zaprojektowana najprawdopodobniej przez Baldassarre Longhena. Barokowa fasada tego pałacu posiada bardzo bogatą dekorację rzeźbiarską. Rodzina Belloni została przyjęta w poczet patrycjatu weneckiego w 1647 roku. Wprawdzie rezydencję przebudowano, jak większość weneckich pałaców w XIX w. to zachowały się tam freski Giuseppe Borsato i Giovanni Battista Canal. Dziś jest siedzibą Instytutu Handlu Zagranicznego.

Jeszcze bogatszą historię ma znajdujący się obok Ca' Tron. Rodzina Tron należała od wieków do najznamienitszych weneckich rodów. I od początku mieszkała w tej samej lokalizacji. Zanim w XVI w. zdecydowali się na budowę nowej rezydencji znajdował się tu pałac w stylu gotyckim. Trudno przypisać autorstwo pałacu bezpośrednio Jacopo Sansovino, ale bardzo widoczne są wpływy tego architekta na kształt obiektu. Pałac był tak wspaniały, że w​w 1635 r. został wybrany przez Senat na siedzibę ambasady francuskiego króla Ludwika XIII. W XVIII w. pałac został powiększony według projektu Antonio Gaspariego który stworzył między innymi wspaniałą salę balową, niestety rozebraną w połowie XIX w. Pałac był tak wspaniały a pozycja rodu Tron tak wysoka, że w swoim pałacu gościli między innymi w 1684 r. Maksymiliana, Elektora Bawarskiego. Z rodziny Tron wywodził się wprawdzie tylko jeden Doża, Niccolo Tron wybrany na to stanowisko w 1471 r, to z drugiej strony rodzina ta dała Wenecji wielu prokuratorów, senatorów, polityków i generałów. Wybitną osobowością był Andrea Tron, który w roku 1775 gościł w pałacu Cesarza Austrii Józefa II organizując przy okazji wspaniały bal. Wybitną postacią była też jego żona, Caterina Dolfin, która swoimi poglądami i wspieraniem ruchów oświeceniowych naraziła się Inkwizycji i zmuszona została z Wenecji uciekać. Senator Francesco Tron, wnuk Andrei, zmarł w tym pałacu w 1793 r. a w 1828 roku zmarłą ostatnia przedstawicielka rodu Tronów, Cecylia. Pałac odziedziczyła jej córka Chiara Maria, która poślubiła Donà delle Rose. Pod nowymi właścicielami pałac znacznie podupadł i w stanie wymagającym poważnego remontu trafił w ręce Uniwersytetu Weneckiego. Po remoncie umieszczono w nim Katedrę Urbanistyki Wydziału Architektury. 

Palazzo Duodo oryginalnie wzniesiono w XV w.. Kilkakrotnie zmieniał właścicieli a ostatnim był w 1808 r. niejaki Carlo Duodo i obecna nazwa pochodzi od jego nazwiska.

Kościół San Stae a właściwie Kościół św. Eustachego - Chiesa di Sant’Eustachio - swą historią sięga roku 966, chociaż według innych źródeł został zbudowany przez Obelario, pierwszego biskupa Olivolo, pod koniec VIII wieku. Kościół powstał z inicjatywy trzech rodzin posiadających swoje siedziby w okolicy - Tron, Zusto i Adoaldo. Co ciekawe nie wspomina o nim Andrea Dandolo, opisując w swojej kronice wielki pożar z 1105 roku. Pierwsze wzmianki o kościele w dokumentach pojawiają się w 1127 r. Tę budowlę rozebrano w 1678 roku i na jej miejscu wzniesiono nowy kościół zwrócony frontem do Canal Grande. Projektantem był Giovanni Grassi natomiast wspaniałą fasadę stworzył  Domenico Rossi, którego projekt wygrał pośród 12 przedstawionych do konkursu. Środki na realizację projektu zapewnił testamentem doża Alvise II Moceniga, który został tu pochowany w 1709 r. Drugi spoczywający to Doża to Marco Foscarini pochowany w 1763 roku w rodzinnej kaplicy. Fasada kościoła wykonana z białego kamienia z Istrii składa się z czterech kompozytowych kolumn spoczywających na wysokich postumentach, które wspierają wieńczący szczyt tympanon. Na tympanonie osadzono trzy figury - Zbawiciela (w centrum), Wiarę i Nadzieję autorstwa  Antonia Corradiniego. Bezpośrednio nad portalem znajduje się rzeźba Giuseppe Torretto, Aniołowie. Dekoracja wnętrza to przegląd sztuki weneckiej XVIII w. Znajdziemy tu prace rzeźbiarskie Giuseppe Torretto, Antonio Tarsia, Pietro Baratta, czy Antonio Corradini oraz obrazy mistrzów Sebastiano Ricciego, Giambattisty Tiepolo, Giovanniego Battisty Pittoniego i Giovanniego Battisty Piazzetty. Obecny wspaniały wygląd kościół zawdzięcza temu, że szwajcarska fundacja Pro-Venezia, aby uczcić twórcę fasady, który pochodził z Ticino w latach 1977–1979 przeprowadziła jego drobiazgową renowację.

Po lewej stronie kościoła znajduje się "zrośnięty" z nim budynek "Scuola dei Tiraoro e Battioro" . Ten barokowy budyneczek ukończony w 1711 r. według projektu Giacomo Gaspariego należał do założonej w 1420 r gildii złotników. Liczyła w tym czasie zaledwie 48 członków. Tiraoro wytwarzali złote nici do produkcji tekstyliów, odzieży i złotnictwa. Battioro natomiast przetwarzali złoto na cienkie arkusze do dekoracji dzieł sztuki. Pod rządami francuskimi gildię zlikwidowano przejmując znaczny majątek a za czasów austriackich budynek najpierw sprzedano Angeli Barbarigo, która zamierzała stworzyć w nim miejsce kultu religijnego, a następnie przekształcono na skład węgla. Ostatecznie w 1876 roku budynek zakupił handlarz antykami Antonio Correra, który przywrócił go do użytku jako galerię wystawową, którą to funkcję pełni on do dziś. 

We wcześniejszych opisach pojawiało się już nazwisko rodziny Pesaro. I do niej też należał kolejny pałac przy Canal Grande - Ca' Pesaro. Budowę nowej rezydencji na miejscu wcześniejszych obiektów należących do rodziny zainicjował Giovanni Pesaro, genialny dyplomata i ekspert polityk, wybrany dożą 8 kwietnia 1658 r. a zmarły 30 września 1659 r. (Ciekawostką z jego życia było, że gdy owdowiał za drugą żonę pojął swoją gospodynię Marię, co bardzo wzburzyło Wenecjan, którzy  nazywali ją "servetta dogaressa".) Budowa pałacu trwała od 1652 do 1710 roku. Projektantem był architekt rodziny Baldassare Longhena. Niestety Longhena zmarł gdy ukończone było dopiero drugie piętro fasady. Wtedy ukończenie prac zlecono Gian Antonio Gaspariemu, który ściśle realizował oryginalny projekt. Patrząc na fasadę można sobie wyobrazić, jak bogate było wyposażenie wnętrz. Z dekoracji wnętrz do dziś zobaczyć można prace artystów takich, jak  Bambini, Pittoni, Crosato, Trevisani czy.Girolamo Brusaferro. Kolekcja dzieł sztuki zgromadzona przez rodzinę składała się z dzieł najwybitniejszych weneckich, i nie tylko, twórców XVII i XVIII w. jak Vivarini, Carpaccio, Bellini, Giorgione, Titian, Tintoretto,i wielu innych. Jak wspomniałem wcześniej, ród Pesaro wygasł w roku 1830 ale przed śmiercią rodzinne zbiory trafiły na licytację w Sotheby's w Londynie i zostały rozproszone po świecie. Pałac przeszedł na rodzinę Gradenigo, później przez krótki czas wykorzystywany był na szkołę przez ormiańskich mechitarystów (benedyktynów obrządku ormiańskiego) a w końcu zakupiła go rodzina Bevilacqua. I to przedstawicielka tego rodu zadecydowała o przyszłości i obecnej funkcji pałacu. Księżna Felicita Bevilacqua La Masa w 1898 podarowała pałac Wenecji na Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Muzeum działa od 1902 r. w 10 salach wystawowych prezentując zbiory sztuki XIX i XX w. Natomiast trzecie piętro zajmuje utworzone w 1928 r. Muzeum Sztuki Orientalnej gdzie podziwiać można złożone z ponad 3000 eksponatów przywiezione z Azji prywatne zbiory zgromadzone przez Księcia Henry of Bourbon-Parma, Hrabiego Bardi podczas podróży po Azji w latach 1887-1889 i pod koniec XIX w. podarowane Państwu Włoskiemu. Kolekcja jest jednym z największych na świecie zbiorów prac japońskich z Okresu Edo obejmującego lata 1614-1868. Inne obiekty pochodzą z Chin, indonezyjskiej Jawy, Syjamu czy Kambodży. Zainteresowani mogą zwiedzić oba muzea wykupując bilet łączony za 14 € od osoby lub tylko muzeum orientalne za 10 € od osoby. Wybór zależy od zainteresowań...

Palazzo Donà Sangiantoffetti, którego fragment widać po lewej stronie nie zwraca na siebie szczególnej uwagi i pewnie nie wspominałbym o nim przy tym i kolejnym zdjęciu gdyby nie drobna ciekawostka - otóż w roku 2011 zakupił go nie kto inny jak Johnny Depp. którego chyba przedstawiać nie trzeba...

Ca' Corner della Regina, na zdjęciu poniżej największy, powstał na miejscu wcześniejszych budowli, które wyburzono, aby zrobić dla niego miejsce. Pałac zaprojektował Giuseppe Sardi natomiast wnętrza w 1724 przebudował Domenico Rossi. W pałacu do 1800 r. mieszkali ostatni członkowie rodziny zmarli bezpotomnie, przynajmniej oficjalnie, gdyż zajmowali wysokie stanowiska kościelne. Testamentem pałac przekazany został papiestwu i najpierw służył celom charytatywnym a później stał się siedzibą kościelnej instytucji finansowej  Monte de Pieta. Gdy Monte di Pietà została przeniesiona do Mestre, budynek został sprzedany Biennale w Wenecji, które zainstalowało tu Archiwum Historyczne Sztuki Współczesnej.  

Ale skąd w nazwie "Królowej"? Otóż w pałacu, który istniał tu wcześniej urodziła się jako córka Marco Corner di San Cassiano i Fiorenzy Crispo Caterina Corner. W wieku 13 lat wydano ją za mąż za króla Cypru Jakuba II z Lusignano. W 1473 roku, gdy była w ósmym miesiącu ciąży, została wdową. Ciężarna wdowa została królową. Jakub III urodził się w sierpniu 1474 roku, ale był tak chorowity i słaby, że zmarł na malarię w wieku zaledwie jednego roku. Królowa zbyt młoda i słaba próbowała bronić swojej niezależności jednak oddała się w końcu pod opiekę Wenecji i przy nacisku dowódcy floty da mar Francesco Priuli w lutym 1489 formalnie abdykowała w katedrze w Famaguście. Cztery miesiące później przybyła do Wenecji, witana przez doża Agostino Barbarigo i oficjalnie ofiarowała swoje królestwo Wenecji w bazylice św. Marka. Caterina zmarła na żołądek 10 lipca 1510 r. 

Palazzo Correggio to wynik przebudowy w XVIII w. wcześniejszego pałacu dokonanej przez ucznia architekta Andrei Tirali na zlecenie Orazio Correggio. Rodzina Correggio pochodziła z Bergamo a majątek taki, że w 1646 r. za 100 000 dukatów mogła wkupić się do weneckiej arystokracji, zdobyła na handlu skórami. Przez lata rodzina podzieliła się na kilka gałęzi i gałąź, która była właścicielem tego pałacu wymarła wraz z samobójczą śmiercią spowodowaną kłopotami ekonomicznymi Zandonà Correggio, 25 czerwca 1738 r. po tym, jak wszystko co dało się sprzedać sprzedał żydowskim handlarzom z weneckiego getta.

I najmniejszy, najbardziej po prawej Palazzo Donà Sangiantoffetti - może wkrótce Palazzo Depp... Pałac, a raczej pałacyk wybudowany został w XVII w. przez pochodzącą z Cremony rodzinę Toffetti, która kupiła sobie pozycję wśród weneckiej arystokracji przekazując Serenissimie należące do niej okręty podczas prowadzonej wojny z Turkami. Później zmieniał kilkakrotnie właścicieli, był tkalnią i domem doży, pełnił funkcję łaźni a w czasie II Wojny Światowej jako własność żydowska został skonfiskowany i zamieniony na szkołę. Następnie został porzucony i popadł w ruinę. W roku 2010 Johnny Depp i Angelina Jolie kręcili w Wenecji film "Turysta" i Johnny zakochał się w tym mieście co spowodowało, że zakupił pałacyk za drobną kwotę 12 milionów dolarów... Obiekt ma nieco ponad  700 metrów kwadratowych powierzchni, cztery piętra, pokoje z freskami na sufitach i wyeksponowanymi belkami stropowymi, windę, duże salony, siedem sypialni i dziewięć łazienek oraz prywatną przystań dla łodzi. Niektóre źródła mówią jednak, że transakcja nie została ostatecznie sfinalizowana...

Ciemno-czerwony budynek po prawej to Ca' Favretto - gotycki pałac z XIV w, który oryginalnie należał do rodziny Bragadina. Przez wieki pałac był wielokrotnie przebudowywany a dziś mieści się w nim hotel San Cassiano w którym możemy się zatrzymać przeznaczając na to od 300 zł w górę.

Kilka słów o rodzinie Bragadina. To jedna z 24 najstarszych rodzin weneckich - założycieli miasta. Oryginalnie nosili nazwisko Ipato, które zmienili na Bragadina już w VIII w. Byli jedną z czterech „ewangelicznych” rodzin, które podpisały akt założycielski w 725 r. Orso Ipato był trzecim, ale pierwszym wybranym bez ingerencji Bizancjum, dożą od 726 r. Dla uniezależnienia się od Bizancjum zorganizował pomoc dla cesarstwa w odzyskaniu Rawenny z rąk Longobardów. Po nim władzę w 742 r. objął kolejny doża z rodu Teodato Ipato, który przeniósł stolicę Republiki Weneckiej z Eraclei do Malamocco. Przez stulecia przedstawiciele rodziny zajmowali ważne stanowiska przyczyniając się do budowania potęgi Serenissimy. Jedną z najznamienitszych postaci w rodzie a zarazem najbardziej tragiczną był Admirał Marc'Antonio Bragadina. Był on dowódcą weneckiej obrony Famagusty przed Turkami. Oblężenie trwało od 18 września 1570 roku do 6 sierpnia 1571. Bragadina do obrony miał 5000 ludzi, od stycznia 1571 dodatkowy 1000, który przełamał turecką blokadę. Mustafa Lala Pasza, dowódca wojsk osmańskich dysponował siłami rzędu 200,000 ludzi, ciężka artyleria i flota. Według źródeł weneckich, w walkach o Famagustę zginęło około 100,000 Turków. W końcu Mustafa Lala Pasza zaproponował Wenecjanom honorowe poddanie się i możliwość wolnego odpłynięcia na Kretę. Pając już tylko 700 gotowych do obrony ale wyczerpanych i głodnych mężczyzn Bragandina przystał na ofertę i 31 lipca 1571 roku, poddał się wysyłając wcześniej posłańca z pożegnalnym listem do doży. Turcy nie dotrzymali warunków. Bragadina został uwięziony, Musatafà osobiście obciął mu uszy, a następnie poddawał go najbardziej okrutnym torturom przez piętnaście dni aż w końcu kazał obedrzeć go żywcem ze skóry. W ramach zemsty jego garbowaną skórę wypełnioną słomą (inni podają, że końskim włosiem) powieszono na maszcie flagowym tureckiego okrętu, a następnie przewieziono do Konstantynopola. Ponoć nawet sułtan Selim II był wstrząśnięty tym okrucieństwem. W roku 1580 skóra obrońcy Famagusty została wykradziona z arsenału w Stambule przez Girolamo Polidoro i przewieziona do Wenecji. Za ten bohaterski czyn Polidoro otrzymał dożywotnią emeryturę w wysokości pięciu dukatów miesięcznie. Odzyskana skóra  znajduje się w urnie, która wieńczy nagrobny pomnik Marc'Antonio Bragadina w bazylice San Giovanni e Paolo.  

Tak wygląda dziś pomnik Marc'Antonio Bragadina, który zaprojektował Vincenzo Scamozzi a do którego popiersie wyrzeźbił Alessandro Vittoria. 

(Zdjęcie ze strony  https://pl.wikipedia.org/wiki/Marcantonio_Bragadin_ (genera%C5%82)#/media/Plik:Interior_of_Santi_Giovanni_e_Paolo_(Venice)_-_Monument_to_Marcantonio_Bragadin.jpg  autor Didier Descouens)

Po prawej różowy Palazzo Fontana Rezzonico i zielonkawy Palazzo Giusti.

Pescheria di Rialto to funkcjonujący od wtorku do soboty w godzinach przedpołudniowych, od 7.30 do 12.00, targ rybny. A jak ważny był dla Wenecjan handel rybami wskazuje to, że specjalne rozporządzenie regulujące zasady handlu rybami wprowadzono w życie już w roku 1173. Piękny budynek w stylu weneckiego gotyku to historyczne "oszustwo" gdyż jest to neogotycka budowla, zbudowana przez Domenico Rupolo i Cesare Laurenti w 1907 roku. Widoczna na tle białego narożnika figura to rzeźba z brązu przedstawiająca św. Piotra, jednego z najsłynniejszych rybaków w historii, dzieło Cesare Laurenti. Niejako zespolony z budynkiem jest niewielki plac - Campo della Pescaria. Gdy targ rybny kończy działalność ożywają tu liczne restauracje - głównie specjalizujące się w potrawach z surowców pochodzących z morza...

Szybki rzut oka na przeciwległy brzeg Canal Grande bo tam dwa wspaniałe pałace. Pierwszy z nich to słynny Ca' d'Oro. Pałac występuje też pod inną nazwą jako Palazzo Santa Sofia. Pałac powstał w latach 1421-1440 w stylu weneckiego gotyku na zlecenie przedstawiciela jednego z najznamienitszych rodów weneckich, z którego wywodziło się aż ośmiu dożów - prokuratora Sw. Marka Marino Contariniego. Chociaż głównymi wykonawcami zlecenia byli ojciec i syn Giovanni i Bartolomeo Bon to w realizację zaangażowani byli też inni twórcy. Niewiele znaleźć można odnośnie losów pałacu w kolejnych wiekach. Wiadomo jedynie, że drogą dziedziczenia pałac przeszedł na syna - Pietro - a następnie wnuczki jego fundatora. Wnętrza pałacu były przebudowywane i dzielone zgodnie z potrzebami kolejnych właścicieli aż do XIX w. kiedy to pojawia się nowy jego właściciel. W roku 1846  mocno zaniedbany pałac zakupił niejaki Alessandro Trubetzkoy, urodzony w Sankt Petersburgu książę i oficer armii rosyjskiej. Pałac zakupił jako prezent dla uwielbianej primabaleriny, uznawanej za najwybitniejszą tancerkę XIX w. Marii Taglioni. Aby dostosować obiekt do potrzeb nowej użytkowniczki zlecenie na przebudowę otrzymał architekt Giovanni Battista Meduna. Jego działania jednak poczyniły w budynku więcej szkód niż przyniosły korzyści. Kolejnym i ostatnim prywatnym właścicielem pałacu został w 1894 r. za 170.000 lirów baron Giorgio Franchetti, kolekcjoner dzieł sztuki, którego intencją było znalezienie odpowiedniego miejsca na prezentację zgromadzonej przez lata kolekcji dzieł sztuki i przywrócenie pałacu do jego pierwotnej świetności. Ostatecznie w 1916 r. Franchetti podarował pałac i swoje zbiory Państwu Włoskiemu co zaowocowało utworzeniem działającej dam obecnie Galleria Giorgio Franchetti alla Ca' d'Oro. Warto zwiedzić poświęcając na bilet wstępu € 13...  

Budynek na lewo od Ca' d'Oro to Palazzo Giusti inaczej znany jako Palazzo Miani Coletti Giusti. Pałac powstał w 1766 r w stylu neoklasycznym. Projektantem pałacu był architekt Antonio Visentini. Jest on połączony obecnie z Ca' d'Oro i mieści się w nim część wystawy oraz pracownie konserwatorskie.

Ca'Sagredo przedstawiłem w poprzednim wpisie...

Również w poprzednim wpisie pojawił się Palazzetto Foscari. 

Palace Michiel dalle Colonne także opisany został w poprzednim artykule.

Narożny budynek z  zielonymi pnączami na balkonie to Palazzo Bollani Erizzo. Pałac powstał w XIII w. W wieku XVI zamieszkiwał w nim wybitny poeta i dramatopisarz Pietro Aretino. Pałac wielokrotnie zmieniał właścicieli. Wiadomo, że na początku XIX w. zakupiła go rodzina Levi. Po pierwszej wojnie światowej mieszkał tam inżynier Gino Vittorio Ravà, budowniczy, który zbudował most Scalzi. W okresie II Wojny Światowej mieszkał w nim poeta i twórca ruchu futurystycznego Filippo Tommaso Marinetti.   

Palazzo Civran to żółty wybudowana w 1701 r. rezydencja w stylu neoklasycznym przez architekta Giorgio Massari na miejscu wcześniej istniejącego tu gotyckiego pałacu z XIV w. Pałac był własnością rodziny Civran do początku XIX w. i wiadomo, że jeszcze w 1797 r należał do Senatora Piero Civran i jego brata Vicenzo. Później był własnością Isacco Pesaro Maurogonato, ministra Daniele Manina. Obecnie mieści się w nim siedziba ulubionej przez Włochów instytucji - policji finansowej Guardia di Finanza. 

Obok biały budynek to Palazzo Perducci. Należał on do rodziny Perducci, która pochodziła z Lucca i zajmowała się przetwarzaniem jedwabiu. Obywatelami Wenecji Perducci zostali w 1361 r.

Obok Palazzo Perducci znajduje się znacznie większy Palazzo Ruzzini. Do 1830 r. na działce tej znajdował się Fontego dei Persiani, który popadł w ruinę i zastąpiony został obecnym budynkiem w stylu neorenesansowym. Przy okazji należy cofnąć się nieco wcześniej i zadać sobie pytanie co łączyło Wenecję z Persją. Odpowiedź prosta - wspólny wróg Turcja. Wenecja wspierała Persję w wojnie lat  1470-74 i wspierała perskie próby doprowadzenia do podziału imperium osmańskiego. Rozwijano też stosunki handlowe. I tak na przełomie XIV i XV w. Republika stała się pierwszym importerem dywanów orientalnych we Włoszech. Relacje handlowe wymagały, aby kupcy perscy mieli swoją bazę w mieście. Patrycjuszowska rodzina Ruzzini, wywodząca się z Konstantynopola i przybyła do Wenecji około 1100 r. wydzierżawiła persom działkę na której powstały ich magazyny - Fontego dei Persiani. Obiekt prawdopodobnie został zniszczony w wielkim pożarze miasta w 1506 r. 

Podczas gdy lewy brzeg kanału zdominowany jest na tym odcinku przez pałace na brzegu prawym znajdują się dwa potężne kompleksy budynków zwanych Fabbriche Nuove i Fabbriche Vecchie. Oba budynki nie mają nic wspólnego z naszym pojęciem fabryki. Rialto było handlowym centrum Wenecji i potrzebne były urzędy, które handel ten mogłyby nadzorować. Fabbriche Nuove wzniesiono w latach 1553-1555 według projektu Jacopo Sansovino by umieścić e nich administrację i sąd gospodarczy. Obecnie nadal mieści się tu Corte d'Assise - jest to sąd posiadający jurysdykcję do prowadzenia procesów za wszelkie, w tym najcięższe przestępstwa zagrożone karą do 24 lat więzienia lub nawet karą dożywocia.

Fabbriche Vecchie to z kolei budynek urzędów kontrolujących ruch na kanałach i zaopatrzenie miasta wybudowany w latach 1520 - 1522 według projektu Antonio Abbondiego zwanego Lo Scarpagnino  na miejscu wcześniejszego obiektu, który spłonął w pożarze w 1514 r.  W portyku budynku znajduje się figura zgarbionego mężczyzny nazywana "Garbusem z Rialto" wspierająca "Kolumnę Ogłoszeń" z której odczytywano edykty, opinie i wyroki. Dziś budynek mieści urzędy Sądu. A wieczorem pod arkadami kwitnie życie towarzyskie w restauracyjkach i barach wokół Campo Erberia - dawnego targu warzyw i owoców

Palazzo dei Camerlenghi a Rialto to ostatni przed Mostem Rialto budynek na prawym brzegu kanału. Budynek ten powstał na planie pięcioboku po pożarze z 1514 r zastępując wcześniejsze znajdujące się w tym miejscu obiekty loży kupieckiej. Wzniesiono go w latach 1525 to 1528 według projektu architekta Guglielmo Bergamasco (znanego również jako Guglielmo dei Grigi). W projekcie tym widać mocny wpływ innych słynnych twórców - Mauro Codussi oraz Pietro Lombardo. Pięciokątny plan podstawy wymusiła krzywizna kanału natomiast funkcje pięter przeznaczenie budynku. Najwyższe piętro zajmowały biura instytucji wymiaru sprawiedliwości. Piętro środkowe mieściło sądy o różnym charakterze natomiast parter budynku służył jako więzienie dla niewypłacalnych dłużników, o czym świadczy toponim „Fondamenta de la preson”. Umieszczenie więzienia w tak ruchliwym punkcie miasta miało uzasadnienie psychologiczne - "patrzcie, co was czeka, gdy złamiecie prawo". Głównym sądem, który miał siedzibę w tym pałacu, był sąd odpowiedzialny na sprawy finansów państwa. Jego sędziów nazywano „Camerlenghi” co dało później nazwę budynkowi. Nie byli to jedyni sędziowie sprawujący urząd w tym budynku. System sądów Wenecji był mocno rozbudowany i swoje miejsce pracy mieli tu także „Governatori alle Entrade”, „Cinque Savi alla Mercanzia”, „Consoli” i „Sopraconsoli” . Dziś mieści się tutaj wenecka delegatura włoskiego odpowiednika naszego NIK.

Natomiast ostatnim budynkiem na lewym brzegu kanału przed mostem Rialto jest obiekt zwany Fondaco dei Tedeschi. Pierwszy budynek w tym miejscu powstał w 1228 r ale i on nie ostał się w pożarze 1514 r. Nowy obiekt wzniesiono w latach 1505-1508. Renesansowy obiekt zaprojektowano w sposób bardzo funkcjonalny z centralnym dziedzińcem otoczonym czterema skrzydłami o czterech kondygnacjach, z bezpośrednim dostępem do kanału. Parter zajmowały składy i sklepy, magazyny i targ natomiast wyżej mieściły się biura i mieszkania  w liczbie około 150. Ponieważ Wenecja pełniła funkcję punktu tranzytowego między krajami orientu a Europą w budynku tym powstało getto kupców niemieckich od których Republika Wenecka pobierała cła i prowizję za tranzyt. I tak funkcjonował ten obiekt do czasów okupacji francuskiej. Po okresie przejściowym budynek zajęła włoska poczta i główny urząd pocztowy Wenecji mieścił się tam do roku  2008 kiedy to odkupiła go Grupa Benetton. Zlecenia na dostosowanie budynku do potrzeb nowego właściciela otrzymał holenderski architekt Rem Koolhaas. Za pozwolenie na modernizację budynku Grupa Benetton zasiliła kasę miejską drobna kwotą 6 milionów euro. Warto pamiętać, że w czasach świetności elewację budynku zdobiły freski autorstwa Giorgione i Tycjana, których zachowane fragmenty znajdują się obecnie w Ca' d'Oro. Natomiast wnętrza zdobiły prace Paolo Veronese, Tycjana i Jacopo Tintoretto, które również uległy w większości poważnym zniszczeniom...

No i tak przepłynęliśmy już pod mostem Rialto... Ale o moście i kolejnym odcinku Canal Grande napiszę w kolejnym wpisie...

Chętnych do obejrzenia Canal Grande z pokładu vaporetto zapraszam na załączony poniżej film...