Ruszyliśmy przez otaczający pałac chana park w poszukiwaniu kolejnych zabytków Kokand. Widać, że park cieszy się sporym zainteresowaniem mieszkańców. Jedną z jego atrakcji jest przestronna, zacieniona altana oferująca napoje i przekąski.
Nikt tu też nie stawia tabliczek "Nie deptać trawników" a bardzo wielu mieszkańców przychodzi do parku na rodzinny piknik na trawie.
Gdy bolszewicy przejmowali władzę w Kokand w mieście było około 600 meczetów i medres. Większość z nich nie przetrwała i do naszych czasów zachowało się ich kilkanaście. Jedną z nich jest medresa Kamol-kazi. Ta klasyczna szkoła dla dzieci elity Kokand wybudowana została w latach 1830-1832. W czasach sowieckich była na przemian zamykana i otwierana. No i niestety gdy tam dotarliśmy wrota były zamknięte i dodatkowo zastawione furgonetką. Szkoda, bo podobno budynki są dość ciekawe...
Nieco dalej w cieniu drzew można spocząć na miłej ławeczce z dziadkiem czytającym wnuczce książkę...
Nieco dalej mijamy budynek Szkoły Sztuki i Muzyki Numer 7 przyciągający wzrok kolumnową fasadą.
Jeszcze trochę spaceru i jest - Meczet Piątkowy określany też nazwą Meczet Jameh, Juma czy też Jama.
Na teren meczetu wchodzi się przez bramę złożoną z trzech łuków zwieńczonych szczytami ozdobionymi freskami o motywach roślinnych. Otwarta bramna nieco myli, ale przed wejściem po lewej stronie znajduje się niewielki kiosk gdzie za 15000 sum na osobę należy kupić bilety do meczetu i znajdującego się na jego terenie Muzeum Sztuki.
Meczet Piątkowy w jego obecnej formie powstał w pierwszym dwudziestoleciu XIX w. Jednak źródła historyczne wskazują, że już w okresie od IX do XII w przy Placu Chorsu stał wielki meczet, który tak jak i całe miasto Kokand został zniszczony podczas najazdu Mongołów.
Według przekazów budowę nowego meczetu podjęto w 1805 r. jednak na krótko po jej rozpoczęciu prace przerwano. Argumentem było to, iż zwierzchnik meczetu sprzeciwił się jego budowie za pieniądze pozyskane przez Chana Alima przymusem od zwykłych ludzi. Budowę ponownie w roku 1814 podjął jego brat i następca Muhammad Umar Khan. Do budowy meczetu ściągnął budowniczego o nieustalonym nazwisku z miasta Ura-Tyube (obecnie od 2000 r. Istaravshan). Pod jego kierownictwem pracowało 200 budowniczych i rzemieślników i tym sposobem budowę ukończono dwa kata później (inne źródła podają, że budowa przypadała na lata 1809-1822).
Kompleks meczetu to ogród otoczony z trzech stron budynkami z minaretem w punkcie centralnym. Ten ogród - dziedziniec miał powstać w latach 1809 - 1812 jako odzwierciedlenie wiejskiego układu Doliny Fergany.
Centralne miejsce na dziedzińcu zajmuje wysoki na 22 m minaret z wypalanej cegły, zwężający się ku górze na kształt stożka i nakryty sześcioboczną jednokolorową kopułą. We wnętrzu minaretu znajdują się schody, którymi muezin wspinał się pięć razy dziennie by wezwać mieszkańców Kokand na kolejne modlitwy.
Według legendy galeria minaretu służyła nie tylko muezinowi ale też wymiarowi sprawiedliwości. Przy jej wykorzystaniu wykonywano karę śmierci - przestępców a niewierne żony po prostu z galerii zrzucano...
Prawe skrzydło kompleksu meczetu piątkowego mieści iwan. To wywodząca się z architektury perskiej nazwa sali modlitewnej nakrytej dachem ale otwartej na dziedziniec. Iwan w Meczecie Piątkowym w Kokand ma wymiary 97,5 х 25,5 metra. Obecnie jednak iwan podzielony jest na kilka części lekkimi ściankami działowymi.
Dach pokrywający halę o takich rozmiarach wymagał podparcia. Tutaj zastosowano podparcie bogato rzeźbionymi kolumnami z drewna. Kolumn takich jest w sumie 98. Wykonano je z lokalnego drewna, lokalnej odmiany wiązu o bardzo twardej strukturze.
Oparty na kolumnach drewniany sufit posiada bogato zdobione kolorowymi wzorami belki praz powierzchnie płaskie.
Drewno to jednak drewno i z biegiem lat ulega degradacji. W konsekwencji, podczas prac konserwatorskich konieczna była wymiana części kolumn. Teraz oryginały spoczywają na podstawkach, co daje możliwość obejrzenia zdobień wzdłuż całej ich długości.
Drugi, leżący na przeciw wejścia bok budynków kompleksu meczetu służył jako mieszkania dla sufich. Wzdłuż całego tego boku ciągnie się oparte na kolumnach podcienie zakryte zdobionym islamskimi wzorami sufitem.
Ostatni, trzeci bok zabudowań mieścił medresę. Bolszewicy rozebrali go ale w trakcie prac rekonstrukcyjnych został odbudowany. Wzdłuż niego również ciągnie się oparte na drewnianych kolumnach podcienie.
Ten budynek podzielony jest na niezbyt wielkie pomieszczenia, które w przeszłości stanowiły klasy koranicznej szkoły. Po odbudowie wykorzystano je na warsztaty rzemieślnicze, w których kultywowane są tradycyjne rzemiosła oraz pracownie artystyczne. Mieliśmy okazję odwiedzić kilka z nich. Oczywiście oferowane tu wyroby można zakupić jako pamiątki ale ich ceny są bardzo wysokie...
Odwiedziliśmy kilka pracowni jubilerskich gdzie powstają piękne wyroby tradycyjne i nie tylko...
Z kolei w pracowni tkackiej powstają materiały o tradycyjnych wzorach, głównie z jedwabiu, jako że Dolina Fergany jest ośrodkiem hodowli jedwabników i przetwarzania kokonów na nici i tkaniny.
Do jedwabiu i tradycyjnych wzorów będziemy jeszcze mieli okazję powrócić w innym miejscu..
Jeszcze ostatnie spojrzenie na kompleks Meczetu Piątkowego...
i ruszamy dalej. Tym razem naszym celem jest kompleks Meczetu Norbutabiy i położona przy nim nekropolia. Ale to temat na kolejny wpis.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz