Zające poznają świat.: Stary Fort w Mieście Korfu

środa, 23 sierpnia 2023

Stary Fort w Mieście Korfu

Kilkanaście minut jazdy, dwa kółka wokół interesującego nas miejsca i parkujemy w wygodnym miejscu na parkingu Spianada, w miejscu z którego wszędzie w mieście Korfu jest blisko i gdzie nie grozi nam mandat za parkowanie w miejscu niedozwolonym. Parking leży na południowym końcu historycznego boiska do gry w krykieta a wjazd i wyjazd usytuowany jest od ulicy Viktoros Dousmani, na przeciw historycznej studni z czasów weneckich - fontanny Spinada.

Po drodze do Starego fortu przekraczamy aleję Agoniston Politechniou i wychodzimy wprost na marmurowy pomnik osoby o niezbyt grecko brzmiącym nazwisku - Hrabia Johann Matthias von der Schulenburg. Jakie były jego zasługi, że wystawiono mu pomnik z białego marmuru karraryjskiego wyrzeźbiony przez włoskiego rzeźbiarza Antonio Gorradiniego na greckiej wyspie na Morzu Jońskim?

Ten urodzony w 1661 r. w Emden koło Magdeburga pruski arystokrata służył początkowo w armii cesarskiej w wojnie przeciw Turkom na Węgrzech, później przeciw Szwedzkiej inwazji bronił Saksonii by oddać się na usługi Książąt Sabaudii - Wiktora Amadeusza II I później Eugeniusza Sabaudzkiego, gdzie karierę kończył w randze generała porucznika. Jego kariera zwróciła na niego uwagę władców Wenecji i od 1711 r. bronił Serenissimy przed tureckim najazdem. W lutym 1716 r. Schulenburg przybył na Korfu w randze marszałka polnego jako głównodowodzący mających bronić wyspy przed Turkami sił weneckich. Wzmocnił on obronę miasta, przygotował fortecę i dzielnie prowadził obronę podczas oblężenia od 8 lipca do 21 sierpnia 1716. Gdy wojska tureckie wycofały się na Schulenburga jako zwycięskiego dowódcę spłynęły zaszczyty. Otrzymał dożywotnią rentę wenecką w zawrotnej kwocie 5,000 dukatów rocznie, jak też honorowy miecz i pomnik przed bramą do twierdzy. Po kilku kolejnych bitwach stoczonych dla Wenecji z wojskami Otomańskimi Johann Matthias von der Schulenburg przeszedł na emeryturę w 1718 r. i zamieszkał w Wenecji w Palazzo Loredan nad Grand Canal. Resztę życia poświęcił gromadząc dzieła sztuki, których zebrał bezcenną kolekcję. Jej część wyeksportował do swoich posiadłości w Prusach. Gdy zmarł w Weronie 14 marca 1747 r. będąc bezdzietnym jego kolekcja przypadła kuzynowi, Hrabiemu Adolfowi Friedrichowi von der Schulenburg-Beetzendorf. Kolekcja uległa rozproszeniu a znaczną jej część "przyswoił" sobie Cesarz Wilhelm II. Kolejne 150 dzieł sprzedano na aukcji w Londynie w kwietniu 1775 r.

Kilka kroków dalej płacimy za wstęp do Starej Fortecy (po 6 € od osoby) i przez most nad kanałem oddzielającym fortecę od miasta zwanym Contrafossa, idziemy do głównej bramy. Wspomnieć należy, że obecny długi na 60 m most powstał dopiero za czasów gdy Korfu znajdowało się pod kontrolą brytyjską (1814-1864). Wcześniej do fortu prowadził drewniany most zwodzony. Natomiast sama fosa nie jest kanałem naturalnym, została sztucznie stworzona dla lepszej obrony położonej na cyplu, a obecnie wysepce, twierdzy.

Contrafossa jest obecnie wykorzystywana jako przystań tak przez łódki rybackie, jak i turystyczne. Na jej brzegu od strony miasta jest też kilka domków mieszkalnych typu slams i widać, że mieszkają tam ludzie...

Patrząc z mostu w lewo widzimy potężne fortyfikacje. To Promachonas czyli Bastion Martinengo.

Po prawej, północnej stronie znajduje się drugi potężny bastion - Promachonas Savorgnan. Nazwy obu bastionów, wzniesionych w latach 1545 - 1555, pochodzą od nazwisk weneckich projektantów tych umocnień - Giulio Savorgnan, (poza umocnieniami Korfu był też jednym z twórców weneckiego miasta-twierdzy Palmanova) i Martiniengo.

Widok w stronę miasta pokazuje jak głęboka jest contrafossa. Po stronie miasta znajduje się przy niej park Boschetto a w nim pomnik Brytyjczyka, Lorda Fredericka Northa, 5 Earl (Hrabia) Guilford (1766-1827), założyciela Akademii Jońskiej w 1824 - pierwszego nowożytnego uniwersytetu w Grecji.

Za mostem przechodzimy przez Porta Maggiore, na której powiewa flaga Grecji, a nad łukiem wejściowym umieszczona jest płyta z datą 1384 (?)...

Budynek bramny składa się niejako z trzech części - samego przejazdu bramy oraz dwóch sklepionych sal po jego prawej i lewej stronie. Układ ten zaprojektował Wenecjanin Michele Sanmicheli (1484-1559), jeden z najlepszych architektów i teoretyków systemów obronnych czasów renesansu. Ciekawostką są dwie pionowe szczeliny w górnej części bramy. To przez te szczeliny przechodziły łańcuchy służące do opuszczania i podnoszenia zwodzonego mostu nad fosą.

Część pomieszczeń fortu zajmuje Muzeum Sztuki Bizantyjskiej. Możemy zobaczyć tu kilka odrestaurowanych fresków, parę ikon i fragmenty mozajek z czasów gdy Kerkyra była pod władzą Bizancjum.

Dalej Trafiamy na Kaplicę Łacińską Matki Boskiej z Góry Karmel

Przechodzimy przez wewnętrzną fosę i budynek Palaio Frourio, w którym mieści się Biblioteka Korfu.

Przed nami mur podtrzymujący wyższy taras twierdzy, oparty na łukach. W łuku środkowym niewielki obelisk, którego znaczenie odczyta tylko osoba znająca język grecki, jako że tylko w tym języku podany jest umieszczony za nim na ścianie opis...

Po wejściu na kolejny taras, po schodach (jak się okazało niepotrzebnie) znajdujemy się przed budynkiem, w którym mieści się instytucja odpowiedzialna za wykopaliska prowadzone na Korfu.

Obok widać kolejne poziomy umocnień oraz wieżę zegarową z czasów weneckich.

Znajdujemy się na szerokim tarasie, na którym uwagę zwraca pochodząca z czasów weneckich studnia oraz kolekcja obronnej artylerii.

Kilka słów o historii Starego Fortu, Przyjmuje się, ze jego początki sięgają około VI w. a jego rozwój nastąpił po najeździe Ostrogotów, którzy zniszczyli znaczną część wyspy, w tym położone nieopodal miasto Paleopolis. Wtedy mieszkańcy przenieśli się i tworzyli nowe miasto na cyplu wokół dwóch położonych na nim wzgórz. Miasto i forteca rozwijały się w okresie VII - XI w. a na wzgórzach powstały dwie obronne wieże. Wieża na szczycie zachodnim, wyższym, położonym bliżej miasta powstała za czasów bizantyjskich, około XII w. Wenecjanie nadali jej nazwę Castel a Terra czyli zamek przy lądzie. Wieża na bardziej oddalonym od lądu wzgórzu wschodnim powstała mniej więcej w tym samym okresie. Wenecjanie nazywali ją zamkiem przy morzu - Castel a Mare i wykorzystywali ją między innymi jako prochownię. Około XV w. Wenecjanie przystąpili do przebudowy fortyfikacji z czasów bizantyjskich. Było to uzasadnione zagrożeniem tureckim. Pierwsze oblężenie przez siły otomańskie miało miejsce w 1537 r. Stworzone przez weneckich inżynierów wojskowych Savorgnana Martinengo umocnienia w latach 1545 - 1555 okazały się tak skuteczne, że pozwoliły na odparcie kolejnych ataków tureckich w latach 1571 i 1716. Katastrofalny dla fortecy okazał się rok 1718, kiedy to piorun uderzył w prochownię w Castel da Mare powodując eksplozję, która wywołała wybuchy kolejnych składów amunicji skutkując zniszczeniem wielu budynków, w tym Pałacu Kapitana Generała. W tej katastrofie zginął dowódca fortecy - Kapitan Andrea Pisani, brat Doży Weneckiego Alvise Giovanniego Mocenigo... Jednak wenecki Lew Św. Marka nie poddaje się łatwo...

Forteca zostaje odbudowana i umocniona za czasów dowództwa Johanna Matthias von der Schulenburg. Do roku 1721 pod jego rozkazami wzniesiono dwa nowe forty na wzgórzach Avrami (bliżej lądu) i Sarocco (bliżej morza). Niestety część tych umocnień została rozebrana na mocy Traktatu Londyńskiego o unifikacji Grecji z 1864 r.

Pierwsza Wojna Światowa nie rozwiązała wszystkich problemów terytorialnych w Europie. Włochy zgłaszały roszczenia do wysp, które formalnie należeć miały do Grecji, w tym do Korfu. Swoje roszczenia zgłaszała też Albania. Sprawę dyplomatycznie miała załatwić powołana przez Ligę Narodów Komisja, jednak gdy jej przewodniczący, włoski generał Enrico Tellini wraz dwoma doradcami, tłumaczem i kierowcą zginęli 27 sierpnia 1923 w zasadzce na przejściu granicznym Kakavia między Grecją a Albanią, o morderstwo oskarżono Grecję. W konsekwencji, 31 sierpnia 1923 r. szwadron bombowców włoskiej Marynarki Wojennej zbombardował obiekty w mieście Korfu. Trwające około pół godziny bombardowanie skupiało się na Starej Fortecy, która w tym czasie była schroniskiem dla uchodźców z Azji mniejszej. Zginęło od 16 do 20 cywilów i około 30 zostało rannych, w większości dzieci. Stary Fort przez miesiąc był okupowany przez siły włoskie co spowodowało dalsze jego zniszczenia...

Podczas II Wojny Światowej Korfu było okupowane przez siły nazistowskie. Najtragiczniejsze zdarzenie z tego okresu miało miejsce w 1944 r. 8 czerwca nakazano wszystkim Żydom mieszkającym na Korfu zgłosić się do Starego Fortu. Tutaj zostali aresztowani, odebrano im biżuterię, pieniądze, klucze do nieruchomości i uwięziono w twierdzy. Po pewnym czasie wywieziono ich na wyspę Lefkada i dalej do Patras, Piraeusu i Haidari. Następnie około 1800 Żydów aresztowanych na Korfu wywieziono koleją do Brzezinki. Po wojnie wróciło około 120...

Z tarasu rozpościera się bardzo ładny widok na zatokę...

Na końcu tarasu, po kilku schodkach schodzimy do budynku, który formą przypomina grecką świątynię... Mylący wygląd - budynek ten to Agios Georgios czyli Kościół Św. Jerzego, wzniesiony za czasów władzy brytyjskiej w 1840 r. jako kościół garnizonowy, według projektu wojskowego inżyniera Antony'ego Emmeta. Później, 21 marca 1865 r. został przekształcony w kościół grecki i umieszczono w nim ikony z kościoła Agios Spyridon znajdującego się w mieście.

Głównym elementem wyposażenia jest tradycyjny ikonostas

Warto zaznaczyć, że obecnie kościół wykorzystywany jest do celów religijnych jedynie dwa razy w roku - odprawia się w nim mszę w dniu Św. Jerzego, a w Wielki Piątek o 16:00 rusza z niego procesja wielkanocna.